Kto robi te badania?
Jestem absolwentką analityki medycznej, diagnostą laboratoryjnym… A jednocześnie przyszłym farmaceutą. Obracam się na co dzień wśród ludzi z szeroko pojętej branży medycznej. I wiecie co? Nawet w takim środowisku zdarzają się osoby nie będące świadome, kto odpowiada za ich wyniki badań laboratoryjnych czy obrazowych… A co dopiero przeciętny Kowalski…
Dziś chciałabym opowiedzieć nieco o tym kto wykonuje nasze badania.
Przychodzi pacjent do lekarza…
A lekarz przeprowadza wywiad, wykonuje badanie fizykalne i zazwyczaj wypisuje skierowanie. Bierzesz więc karteczkę ze skierowaniem i kierujesz swoje kroki do punktu pobrań materiału. Pobierają Ci krew, często zostawiasz też próbkę moczu i czekasz na wyniki. Oprócz tego dostałeś też skierowanie na zdjęcie RTG. Idziesz więc zrobić zdjęcie i czekasz… Ale czy wiesz, że za tymi badaniami stoją ludzie, którzy wiele lat poświęcili, by Twoje wyniki były dobre i faktycznie odwierciedlały to co dzieje się w Twoim organizmie?
„Pani źle pobrała mi krew i mam siniaka”
Kto może pobierać krew? Diagnosta laboratoryjny, technik analityki medycznej a także pielęgniarka ze specjalizacją, ratownik medyczny oraz oczywiście lekarze. W praktyce krew najczęściej pobierają diagności lub pielęgniarki. Późniejsze etapy jednak powinni wykonywać już jedynie diagności lub technicy analityki medycznej. Oczywiście tutaj też sytuacja wygląda różnie. Bardzo często badania wykonują osoby po innych studiach (biologia, biotechnologia, chemia…) a autoryzują je osoby mające tytuł diagnosty. Pamiętajmy jednak, że to właśnie diagności, osoby mające naprawdę dużą wiedzę na temat badań laboratoryjych ostatecznie podejmują decyzję o zatwierdzeniu danego wyniku i to właśnie ten diagnosta bierze odpowiedzialność za dany wynik.
Jeżeli mamy jakiekolwiek wątpliwości warto zapytać diagnostę, jestem przekonana, że dokładnie wytłumaczy dlaczego jest tak a nie inaczej.
Kontrole
Każdy dzień pracy w laboratorium zaczyna się od kontroli. Każde oznaczenie jest wykonywane na próbkach referencyjnych (w których znane jest stężenie oznaczanego składnika). Dzięki temu możemy mieć pewność, że dana metoda i aparat działają prawidłowo. Oprócz tego wykonuje się wiele innych kontroli, umożliwiających ocenę czy nasze oznaczenia faktycznie są wykonywane prawidłowo.
„W laboratoriach pracują laborantki, a ich praca to tylko wciskanie guzików”
Dokładnie takie zdanie kiedyś usłyszałam… Z resztą sądzę, że nie tylko ja. I wierzcie mi, gdyby praca diagnosty tak wyglądała to nie byłoby potrzeby 5-letnich, ciężkich medycznych studiów, a później kilkuletnich specjalizacji. A pracy takiej prawdopodobnie moglibyśmy nauczyć nawet małpki. Bo przeciez to tylko wciskanie guzików…
Praca diagnosty tak naprawdę jest niczym praca detektywa. Cały czas doszkalamy się (jest to zresztą nasz obowiązek, z którego jesteśmy rozliczani raz na 5 lat). Otrzymujemy dziwny wynik i wtedy zaczyna się śledztwo, szukamy odpowiedzi dlaczego u konkretnego pacjenta jest taki wynik, czy jest to możliwe. Czy dany wynik jest skutkiem choroby czy może jakiejś interferencji, błędu pobrania czy innego problemu na etapie przedanalitycznym.
Często dzwonimy do lekarza, do pacjenta, do osoby pobierającej materiał. Naprawdę, pochylamy się nad każdym wynikiem…
Diagności też ratują ludzkie życie
Nie widać ich, ale według badań aż 75% diagnoz jest stawianych właśnie na podstawie badań laboratoryjnych! Wyobraźmy więc sobie szpital w którym nie ma laboratorium, nie ma badań…
Technicy elektroradiologii i lekarze radiolodzy
Czyli druga grupa specjalistów odpowiadających za badania, tym razem obrazowe. Czy wiesz, że zdjęcia RTG są opisywane przez lekarza? Każda tomografia, rezonans, USG to ciężka praca lekarza… Wyobraźmy sobie jak ogromną wiedzę mają osoby wykonujące taki zawód. Lekarz radiolog oprócz tego, że musi doskonale znać anatomię wraz ze wszelkimi jej wariantami, musi mieć doskonale wyćwiczone oko by rozpoznać każde odchylenie, to jeszcze musi mieć wiedzę niemalże na temat każdej choroby. Bo to właśnie lekarz radiolog bardzo często stawia diagnozę! To właśnie lekarz radiolog w swym opisie wskazuje na to jakie jest rozpoznanie. Bez diagnostyki obrazowej szpital zupełnie staje…
Diagnostyka to nie tylko wskazówka co do rozpoznania choroby
Dzięki diagnostyce (zarówno laboratoryjnej jak i obrazowej) możemy różnicować, możemy diagnozować ale możemy też monitorować i podejmować dalsze decyzje o kolejnych krokach leczenia. Mimo, że tych ludzi nie widać, a przeciętny pacjent bardzo rzadko ma z nimi bezpośredni kontakt to lekarze radiolodzy, diagności, technicy elektroradiologii czy technicy analityki medycznej wykonują ogromną prace i niezwykle potrzebną. Pamiętajmy o tym kiedy kolejny raz będziemy narzekać na długie kolejki…
