Infekcje dróg moczowych
Zakażenie dróg moczowych to niestety bardzo powszechny problem, który dotyka szczególnie kobiety. Co więcej, problem często powraca. Niestety wiele osób bagatelizuje początkowe objawy zakażenia układu moczowego, co w konsekwencji powoduje znacznie trudniejsze leczenie. Tym bardziej, że zakażenie dróg moczowych zazwyczaj zaczyna się od objawów które często są bagatelizowane przez kobiety, bo przecież „pieczenie podczas sikania” pewnie samo przejdzie. Oczywiście, jest to możliwe, niestety całkowite zaniedbanie rozpoczynającej się infekcji dróg moczowych może doprowadzić do bardziej dokuczliwych problemów. Czym jest więc owe zakażenie dróg moczowych? Jak można dbać o prawidłowe funkcjonowanie dróg moczowych tym samym zapobiegając infekcjom? Co zrobić kiedy pojawi się już infekcja? Zapraszam do lektury artykułu w którym postaram się odpowiedzieć na te pytania.
O co chodzi?
Zakażenia układu moczowego (ZUM) obejmują jeden lub kilka narządów (cewka moczowa, pęcherz moczowy, moczowody czy nerki). Głównym zadaniem układu moczowego jest wydalanie zbędnych substancji z organizmu wraz z nadmiarem wody. Mocz wytwarzany w nerkach spływa moczowodami do pęcherza moczowego a stamtąd poprzez cewkę moczowa wydostaje się na zewnątrz (zazwyczaj w momencie kiedy pęcherz moczowy jest już bardzo wypełniony). Kiedy jakiś z tych elementów zaczyna szwankować zaczynają się jednocześnie problemy. W tym miejscu chcemy jednak skupić się na zakażeniach które mogą obejmować jedynie cewkę moczową (spowodowane zakażeniem lub zwykłym podrażnieniem), pęcherz moczowy lub także nerki.
U zdrowej osoby mocz nie zawiera bakterii czy grzybów, niestety bardzo często podrażniona cewka moczowa może powodować zbyt długie pozostawanie moczu w pęcherzu, który staje się idealną przestrzenią do rozwoju drobnoustrojów. Ostatecznie najczęstszą przyczyną jest właśnie wprowadzenie bakterii w okolice ujścia cewki moczowej – bakterie zaczynają się namnażać a zakażenie zaczyna obejmować także pęcherz moczowy.
Daje to charakterystyczne objawy:
– pieczenia
– bólu i dyskomfortu w dolnych okolicach brzucha (a więc tam gdzie znajduje się pęcherz moczowy).
Owych objawów nie wolno bagatelizować i należy działać! Inaczej zakażenie będzie się rozwijać i może objąć także górne drogi moczowe.
Najczęściej zakażenia te wywołane są przez bakterie obecne w kale ( E. coli czy Klebsiella).
Kobiecy problem?
Porównując kobiecą i męską budowę „hydrauliki” nie trudno się domyśleć, że kobiety są znacznie bardziej narażone na ZUM. U kobiet cewka moczowa jest znacznie krótsza, przez co bakterie mają znacznie łatwiej – krótszy dystans do pokonania oraz stosunkowo bliska odległość ujścia cewki moczowej do odbytu i pochwy. Każdy czynnik utrudniający wypływ moczu (w tym ograniczenie picia wody czy odwodnienie).
Na co należy zwrócić szczególną uwagę:
- Nieprawidłowa anatomia
- Kamica nerkowa
- Refluks pęcherzowo-moczowy („cofanie się moczu”)
- Cewnikowanie pęcherza
- Połóg
- Cukrzyca (szczególnie jeśli pojawia się glukoza w moczu)
- Inne choroby nerek
- Nieprawidłowości układu immunologicznego
- Obniżenie odporności oraz inne infekcje
- U mężczyzn także przerost prostaty utrudniający odpływ moczu
Na co zwrócić uwagę?
Objawy zakażenia dróg moczowych sa zazwyczaj łatwo rozpoznawalne ze względu na nagle pojawiający się duży dyskomfort, najczęściej wskazuj się na:
- Bardzo silne i nieprzemijające parcie na mocz,
- Silne pieczenie i dyskomfort podczas oddawania moczu
- Bóle w okolicach odcinka krzyżowego kręgosłupa
- Mętny/pieniący się/bardzo nieprzyjemnie pachnący mocz
- Rzadziej: ból w okolicy lędźwiowej, gorączka, dreszcze, nudności czy wymioty
Niestety niekiedy zakażenia takie niekiedy przebiegają początkowo bezobjawowo, stąd zdarza się, że są bagatelizowane a pacjenci zgłaszają się do lekarza nie tylko z zakażeniem cewki moczowej ale także górnych dróg moczowych. W takich sytuacjach leczenie które prowadzi się zaledwie kilka dni może trwać bardzo długo.
Osoby które powinny być szczególnie uważne to:
– ludzie starsi
– osoby bardzo młode
– kobiety w ciąży i w okresie połogu
– mężczyźni z przerostem prostaty.
Jak to wykryć?
Jak wspomniałam wcześniej, zazwyczaj obawy są bardzo charakterystyczne – odczuwamy ból, pieczenie i dyskomfort przy oddawaniu moczu a do tego charaterystyczne nieprzyjemne uczucie „dołem brzucha”.
W tej sytuacji najlepiej udać się do laboratorium z prbóką moczu i wykonać badanie ogólne moczu wraz z osadem. Zwiększona ilość leukocytów wskazuje na toczący się stan zapalny. Dodatkowo obecność bakterii w moczy poinno bezwzględnie zapalić naszą czerwoną lampkę. Jeżeli we wskazanym badaniu wykryte zostaną leczne bakterie w moczu kolejnym krokiem będzie wykonanie badania mikrobiologicznego (powiew moczu). Następnie należy wdrożyć antybiotykoterapię.
Często jednak poleca się wdrożenie leczenia bezpośrednio po wykryciu bakterii w moczu jeszcze przed wynikami posiewu. Pamiętajmy wtedy by najpierw oddać próbkę moczu na posiew a dopiero później rozpocząć przyjmowanie antybiotyku.
Warto wiedzieć, że także niektóre choroby przenoszone droga płciową (chlamydia, rzeżączka) mogą dawać podobne objawy jak zakażenia dróg moczowych, stad tez lekarz może zlecić także badania w tym kierunku.
Niestety często zdarzają się także nawracające zakażenia dróg moczowych – warto wtedy dodatkowo wykonać oznaczenie glukozy we krwi i w moczu oraz badanie mocznika i kreatyniny.
Jak zapobiegać?
Aby zapobiec infekcjom i zapaleniom dróg moczowych należy utrzymywać odpowiednia higienę oraz odpowiedni odpływ moczu, a więc:
– pić codziennie ok. 2 l wody
– nie wstrzymywać oddawania moczu
– pamiętać o podcieraniu okolic intymnych po oddaniu stolca zawsze w kierunku odbytu
– pamiętać o bardzo dokładnym spłukiwaniu preparatów do mycia
– oddawać mocz po stosunku płciowym ( w celu usunięcia bakterii które mogłyby zawędrować w okolice cewki moczowej i wyżej
– unikać obcisłej bielizny zatrzymującej wilgoć
– wprowadzić dietę zawierającą substancje moczopędne i zapobiegające przyleganiu bakterii do ścian dróg moczowych.
